Psikologi: Eksperimen Sosial Yang Ringkas

Dalam banyak-banyak bidang psikologi, ada satu yang diberi nama social psychology atau dalam Bahasa Malaysianya ialah psikologi sosial. Secara ringkas melalui pemahaman yang saya belajar daripada tahun lepas, social psychology ni dia mengkaji tentang tindak-tanduk manusia dalam konteks sosial. Sebagai contoh, bagaimana manusia membuat keputusan apabila buat pilihan untuk menolong orang yang dalam kesusahan: Adakah diorang akan terus tolong atau akan berfikir tentang faedah dan kos yang mereka bakal hadapi bila buat keputusan tersebut? Bacaan yang bagus tentang kajian mengenai ini boleh dibaca di sini.

Dalam posting blog kali ini saya akan bawa anda kepada langkah-langkah membuat eksperimen psikologi sosial yang ringkas. Topiknya pula adalah amat senang sekali iaitu tudung, atau bahasa urban sikit: shawl. Adalah amat penting untuk pembaca tahu yang saya tiada niat buruk nak memecahkan periuk nasi orang ke apa ke. Cuma, ini adalah contoh yang amat relevan dengan masa sekarang.

LANGKAH 1 - CARI SOALAN YANG BOLEH DIUJI

Kadang-kadang bila kita tengok sesuatu benda, kita cuba untuk buat satu rule yang boleh menjelaskan keadaan tu. Sebagai contoh, saya lihat fanpage jual tudung dan pakaian muslimah popular semuanya menggunakan model yang cantik. Lepas tu bila orang nampak model cantik, mereka akan berasa teruja lalu nak beli shawl tersebut, hanya kerana model tu cantik. Soalan eksperimen saya ialah: Orang cantik pakai apa pun cantik.

LANGKAH 2 - BUAT EKSPERIMEN DAN KUTIP DATA

Seorang pengkaji psikologi perlu tahu perkara ringkas dalam eksperimen. Perlu ada pembolehubah manipulasi, pembolehubah bergerakbalas, dan pembahagian kumpulan secara rawak (random assignment).

Independent variable: Jenis kain (tudung yang dipakai). Untuk kekalkan pemahaman di peringkat paling ringkas, kita gunakan dua jenis kain sahaja. Kain shawl dalam gambar dan kain alas meja
Dependent variable: Bilangan orang yang berminat dengan produk tersebut 

(juga boleh manipulasikan model cantik/tak cantik sebagai pembolehubah manipulasi, kalau berminat)

Kemudian kita akan upload gambar tudung alas meja ke Facebook dan tengok berapa orang yang tidak akan perasan pun tu sebenarnya ialah pattern alas meja, dan kita lihat berapa orang yang berminat untuk beli produk tersebut. Bilangan pembeli dan yang berminat hendaklah direkodkan dalam jadual

LANGKAH 3 - ANALISIS DATA

Step ini memerlukan 3 tahun menuntut ilmu dalam Psychology Research Method kalau nak jelaskan setiap jenis data analisis yang kita guna. Untuk eksperimen ni, kita gunakan t-test sahaja sudah memadai. Biasanya data dikira menggunakan program SPSS. Kita nak tengok ada tak perbezaan antara minat terhadap kain shawl atau kain bercorakkan alas meja

Ho: Tiada perbezaan signifikan dari kedua-dua jenis tudung
Ha: Kain shawl yang betul mendapat perhatian yang lebih tinggi daripada alas meja

LANGKAH 4 - DATA INTERPRETATION (PEMAHAMAN DATA?)

Alkisahnya begini, kalau jumlah orang yang berminat dengan kedua-dua jenis tudung adalah berbeza, maka tentulah sebab shawl sebenar tu lebih cantik daripada alas meja. Dan kalau tiada perbezaan, maka ini bermakna pembeli hanya berminat sebab model dia cantik.

LANGKAH 5 - LAPORAN KAJIAN (LAB REPORT)

Dalam lab report, kita kena nyatakan implikasi dan aplikasi kajian kepada orang umum. Kajian yang tak mendatangkan faedah takkan diterbitkan dalam journal dan akan dianggap sampah lah senang cerita. Implikasi yang mungkin boleh dipakai daripada kajian ini ialah menunjukkan betapa orang ramai mudah dipengaruhi oleh faktor luaran seperti kecantikan dalam membuat keputusan dan boleh diaplikasikan dalam kaedah penjualan produk, di mana orang cantik akan dapat menjual barang dengan lebih banyak. Tidak kira lah produk yang dijual memberikan kesan atau tidak.

Banyak lagi yang perlu diceritakan dalam lab report tapi cukuplah setakat itu sahaja.

Akhir sekali, bila dah siap semua kita boleh keluarkan teori yang berbunyi:

"ORANG CANTIK PAKAI APA PUN CANTIK. TAK KISAHLAH SHAWL KE, TUDUNG BAWAL KE, TUDUNG SAJI KE, ASALKAN MUKA CANTIK, CANTIKLAH DIA"

Setuju?